Liệu Thẻ Vàng có thể thay thế Chương trình EB-5 không?

Ngày 25/02/2025, chính quyền Trump đã đề xuất ban hành Thẻ Vàng, chương trình đầu tư định cư Mỹ mới. Theo đó, nhà đầu tư phải chi 5 triệu USD cho Chính phủ Mỹ để sở hữu quyền thường trú và mở ra lộ trình trở thành công dân Mỹ.

Tổng thống Trump chia sẻ Thị thực Vàng là cách để thu hút nhà đầu tư giàu có, những người có thể chi nhiều tiền, nộp nhiều thuế nhằm góp phần giảm nợ công cho nước Mỹ. Chương trình Thẻ Vàng có thể huy động 5,000 tỷ USD nếu Chính phủ Mỹ bán được 1 triệu thẻ và thậm chí đạt tới 50,000 tỷ USD nếu Chính phủ Mỹ có thể phát hành đến 10 triệu thẻ, có khả năng xóa nợ công cho quốc gia này. 

Đặc biệt nhất là Thẻ Vàng hứa hẹn cung cấp lộ trình trở thành công dân Mỹ và quyền miễn trừ tài phán thuế của Mỹ đối với thu nhập trên toàn thế giới, khác biệt so với chương trình đầu tư định cư Mỹ cơ bản. 

Đề xuất Thẻ Vàng đã gây ra nhiều bối rối và chấn động lớn đối với các nhà chính sách, Trung tâm Vùng, các đơn vị tư vấn và nhà đầu tư EB-5. Để hiểu chính xác những gì ông Trump đề xuất đòi hỏi phải thảo luận rất chi tiết, nhưng hiện tại, các thông tin không được nhiều người biết đến. Mặc dù vậy, chúng tôi sẽ cố gắng đưa ra những điều mình biết để phân tích Chương trình Thẻ Vàng để xem chúng có phù hợp với bối cảnh hiện tại không. 

Bất chấp hứa hẹn về việc thẩm định chặt chẽ, các điều kiện cấp Thẻ Vàng đến nay vẫn được chưa được thông tin cụ thể. Hành lang pháp lý vẫn còn mơ hồ, do bộ phận hành pháp không thể tạo ra thị thực mới, nếu không có sự chấp thuận của Quốc hội. Chính quyền Trump cho biết Thẻ Vàng có thể được triển khai trong vòng 2 tuần, nhưng chi tiết hoạt động và các vấn đề pháp lý đến nay vẫn chưa được giải quyết. 

Vì sao Tổng thống Trump đề xuất Thẻ Vàng?

Bộ trưởng Bộ Thương mại, ông Howard Lutnick phát biểu cùng với Tổng thống Trump rằng Thẻ Vàng sẽ thay thế Chương trình Nhà đầu tư định cư EB-5 hiện tại vì chương trình này đầy rẫy sự vô lý, bịa đặt và gian lận.

Ông Trump tuyên bố rằng Thẻ Vàng sẽ thay thế Chương trình EB-5, bằng việc thẩm định chặt chẽ các ứng viên nộp hồ sơ để đảm bảo họ là “công dân toàn cầu đẳng cấp thế giới”. Các doanh nghiệp Mỹ có thể mua Thẻ Vàng để tài trợ cho nhân tài nước ngoài, giúp giữ chân người lao động có tay nghề cao bằng cách đảm bảo quyền làm việc dài hạn cho họ.

Ông Trump đề xuất Thẻ Vàng thay thế EB-5, giúp doanh nghiệp Mỹ tài trợ nhân tài nước ngoài và giữ chân lao động tay nghề cao.

Bên cạnh đó, ông Trump lưu ý rằng ứng viên đến từ hầu hết các quốc gia có thể đủ điều kiện, nhưng phải trải qua quá trình thẩm định để đảm bảo họ có góc nhìn tích cực về nước Mỹ. Thậm chí, ông Trump còn nhắc đến các nhà tài phiệt Nga như các ứng cử viên tiềm năng, mặc dù họ từng bị bỏ mặc trên thị trường chương trình đầu tư sở hữu quốc tịch trên thế giới sau cuộc chiến với Ukraine năm 2022. 

Thực tế, đề xuất Thẻ Vàng xuất phát từ thảo luận giữa ông Trump với ông John Paulson, nhà quản lý quỹ đầu cơ nổi tiếng được biết đến với nhiều thương vụ thành công chống lại thị trường nhà ở tại Mỹ trong cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008. Không rõ có phải ông John Paulson có ác cảm với Chương trình EB-5 không, nhưng ông đã nêu ra ý tưởng bằng câu hỏi tại sao Mỹ không hành động nhiều hơn để thu hút các nhà đầu tư nước ngoài thông qua chương trình nhập cư của mình. Điều này dẫn đến hệ quả ông Trump tuyên bố kế hoạch triển khai Thẻ Vàng vào tuần trước. Đáng nói là đề xuất này được đưa ra sau 3 năm Quốc hội Mỹ thông qua Đạo luật Cải cách Liêm chính EB-5 (RIA) năm 2022. 

Đạo luật RIA giải quyết những lo ngại về vấn đề gian lận, lạm dụng và thiếu sự giám sát của Chương trình EB-5, vốn được Quốc hội Mỹ thông qua năm 1990, cho phép các nhà đầu tư nước ngoài sở hữu Thẻ xanh Mỹ bằng cách đầu tư vào các dự án có khả năng tạo ra tối thiểu 10 việc làm, nhưng trong nhiều năm, chương trình này đã phải đối mặt với sự giám sát đáng kể.

Các báo cáo gần đây về các dự án gian lận, sử dụng sai mục đích đầu tư của nhà đầu tư và thiếu minh bạch, đặc biệt là Trung tâm Vùng cho phép đầu tư chung, đã dẫn đến hệ quả phải đề xuất chương trình mới thay thế. 

Các nhà lập pháp, cơ quan giám sát Chính phủ và các bên liên quan đều đồng ý rằng cần có sự giám sát chặt chẽ hơn và các quy định rõ ràng hơn để bảo vệ cả nhà đầu tư và tính toàn vẹn của Chương trình EB-5. Lộ trình cải cách còn dài và gây nhiều tranh cãi khi Chính phủ thực hiện nhiều nỗ lực khác nhau để gia hạn hiệu lực hoạt động của Trung tâm Vùng. 

Tháng 06/2021, Trung tâm Vùng hết hiệu lực hoạt động do Quốc hội Mỹ không gia hạn, vì những người ủng hộ ở cả hai đảng phái chính trị đều không thể xoay chuyển các lá phiếu quan trọng, khiến hàng nghìn nhà đầu tư nước ngoài rơi vào tình trạng bấp bênh, gây ra sự không chắc chắn cho toàn bộ chương trình. Sự thiếu sót này làm tăng tính cấp thiết của việc cải cách toàn diện Chương trình EB-5, bởi cả những nhà lãnh đạo ngành và các nhà hoạch định chính sách đều nhận ra rằng nếu không có sự thay đổi đáng kể, tương lai của chương trình – và khoản đầu tư của hàng nghìn người nhập cư – sẽ bị đe dọa.

Đến tháng 03/2022, Chính phủ Mỹ ban hành Đạo luật RIA nhằm tái khẳng định hiệu lực hoạt động của Trung tâm Vùng đến tháng 09/2027. Đạo luật RIA như một phần của dự luật tổng thể cải cách toàn diện, bao gồm yêu cầu báo cáo nâng cao, kiểm toán quỹ đầu tư, giám sát dự án chặt chẽ hơn và các biện pháp chống gian lận để tăng tính minh bạch và trách nhiệm giải trình. Đạo luật này hướng đến mục tiêu bảo vệ tốt hơn cho các nhà đầu tư và khôi phục niềm tin vào Chương trình EB-5 trong khi vẫn duy trì mục tiêu thu hút vốn nước ngoài để kích thích phát triển kinh tế nước Mỹ.

Hầu hết các bên liên quan đến Chương trình EB-5 đều xem sự tồn tại của chương trình này đến năm 2027 là điều hiển nhiên, nhưng cơ hội Thẻ vàng thay thế Chương trình EB-5 là điều hoàn toàn có thể xảy ra. 

Thẻ Vàng thay thế Chương trình EB-5: Khả năng bao nhiêu % sẽ xảy ra?

Để giải đáp câu hỏi này, chúng ta cần nhìn nhận vấn đề trong bối cảnh chính trị rộng lớn hơn. Vấn đề không chỉ đơn giản ở việc ông Trump không có thẩm quyền sửa đổi các điều khoản luật định, mà còn xem xét đến quyền lực mà Đảng Cộng hòa nắm giữ, dường như sẽ thực hiện theo ý của ông và kết quả thực hiện lời hứa liên quan đến vấn đề nhập cư của ông trong thời gian qua. 

Thứ nhất, ông Trump không có thẩm quyền sửa đổi Hiến pháp để đơn phương bãi bỏ Chương trình EB-5 hoặc tự tạo ra Chương trình Thị thực Thẻ Vàng mới.

Đạo luật RIA bao gồm các biện pháp bảo vệ quan trọng dành cho các nhà đầu tư nước ngoài đã nộp hồ sơ trước ngày 30/09/2026 — một năm trước ngày Chương trình EB-5 hết hạn. Các điều khoản về quyền bảo vệ yêu cầu USCIS tiếp tục xử lý các hồ sơ mà ứng viên đã nộp trước ngày đó, ngay cả khi Chương trình tự kết thúc, và rõ ràng cấm từ chối hồ sơ chỉ vì Chương trình kết thúc. Điều này có nghĩa là các nhà đầu tư nộp hồ sơ trước thời hạn đó đã có các biện pháp bảo vệ đáng kể. Điều quan trọng cần nhớ là khối hành pháp có rất ít quyền lực thông qua các hoạt động hành pháp, mặc dù có thể khiến việc nhập cư EB-5 trở nên cực kỳ khó khăn.

Ngay cả khi ông Trump cố gắng hành động đơn phương, bất kỳ động thái nào như vậy cũng có khả năng phải đối mặt với những thách thức pháp lý ngay lập tức và tiền lệ trước đây cho thấy Tòa án sẽ không chấp nhận Chương trình Thị thực do cơ quan hành pháp tạo ra. Bản thân chính quyền Trump đã phản đối việc sử dụng rộng rãi thuật ngữ “tạm tha” để cho phép một nhóm dân số nhất định – từ những người sáng lập công ty khởi nghiệp đến những người tị nạn chiến tranh Ukraine – được tiếp cận Mỹ.

Nếu Quốc hội Mỹ muốn tiếp nhận Chương trình EB-5 một cách trực diện, kịch bản hợp lý nhất là ông Trump sẽ vận động Quốc hội xem xét lại Chương trình EB-5 khi chương trình này được tiếp tục gia hạn vào năm 2027. Quốc hội có toàn quyền về vấn đề nhập cư và có thể ban hành hầu như bất kỳ điều gì họ muốn, bao gồm cả các biện pháp hồi tố, nhưng việc thực thi có thể không được đảm bảo.

Để bãi bỏ hoặc thay thế Chương trình EB-5 bằng Thẻ Vàng, ông Trump cần Quốc hội Mỹ thông qua Luật mới, nhưng điều này khó có thể xảy ra. 

Ông Trump không có thẩm quyền đơn phương bãi bỏ EB-5 hoặc tạo Chương trình Thị thực Thẻ Vàng mới.

Thứ hai, chính trị có thể lấn át những phản ứng lạc quan ban đầu, chẳng hạn ông Trump không đạt được điều mình muốn. 

Mọi người đã vô cùng bất ngờ khi chính quyền Trump chấp thuận Dự luật Ngân sách của Đảng Cộng hòa tại Hạ viện. Bất chấp sự phản đối tiềm tàng từ những người theo chủ nghĩa tài chính cứng rắn của Đảng Cộng hòa, ngân sách đã được thông qua với tỷ lệ sít sao 217 phiếu thuận và 215 phiếu chống.

Lãnh đạo Đảng Cộng hòa có kế hoạch sử dụng Dự luật Ngân sách sau khi được Thượng viện thông qua để ban hành phần lớn Chương trình Nghị sự của ông Trump, quá trình này gọi là hòa giải. Điều đáng ngạc nhiên là bao gồm đề xuất Thẻ Vàng. Việc gắn các điều khoản EB-5 vào Luật tài chính bắt buộc thông qua hầu như không có gì mới – đó là cách mà cả Luật ban hành Trung tâm Vùng năm 1992 và Đạo luật RIA 30 năm sau đó đều có hiệu lực.

Việc không thông qua ngân sách gây ra sự bối rối chính trị lớn đối với Đảng Cộng hòa. Theo đó, nếu lãnh đạo Đảng Cộng hòa thực hiện và đưa các điều khoản Thẻ Vàng vào dự luật, khả năng rất cao chúng trở thành luật, vì khó có khả năng Đảng Cộng hòa chiếm đa số tại Hạ viện hoặc Thượng viện sẽ chi toàn bộ ngân sách chỉ vì một Chương trình Thị thực tương đối nhỏ. 

Chương trình EB-5 được xếp hạng là chương trình có hạn ngạch phân bổ thấp nhất trong bất kỳ ưu tiên nào trong hệ thống nhập cư theo diện gia đình, diện lao động và diện đầu tư.

Thứ ba, sau khi đã đề cập tất cả những điều trên, chúng ta cũng nên nhớ rằng nhiều lời hứa về vấn đề nhập cư trước đây của ông Trump — chẳng hạn Mexico phải trả tiền xây tường biên giới hoặc lệnh cấm hoàn toàn người Hồi giáo vào Mỹ — phần lớn đã không được thực hiện, mặc dù chúng đã thu hút được sự chú ý đáng kể. 

Chúng ta có thể thấy chính quyền Trump đã rút lại đề xuất Thẻ Vàng. Sau đó không lâu, Bộ trưởng Bộ Thương mại, ông Lutnick bày tỏ rằng Thẻ Vàng có thể được gắn với một số hình thức đầu tư EB-5, mặc dù ông không đưa ra bất kỳ khuôn khổ cụ thể nào.

Thẻ Vàng có khả thi không?

Nếu Chính phủ Mỹ chỉ cung cấp Thẻ Vàng cho cá nhân, nhu cầu có thể sẽ cực kỳ thấp. Để hiểu rõ hơn, nhu cầu EB-5 đạt đỉnh vào năm 2015-2016 khi mức đầu tư tối thiểu là 500,000 USD — chỉ bằng 1/10 so với con số 5 triệu USD mà ông Trump đề xuất. Vào thời kỳ đỉnh cao, Chính phủ Mỹ đã nhận được chưa đến 15,000 đơn thỉnh nguyện mỗi năm. Có vẻ như rất khó lặp lại con số này với mức giá cao gấp 10 lần.

Kể từ khi ngưỡng đầu tư tăng lên 800,000 USD và 1,050,000 USD, nhu cầu đã giảm đáng kể so với mức cao nhất mọi thời đại đó. Vì vậy, suy nghĩ 10 triệu nhà đầu tư sẽ nộp hồ sơ với mức giá 5 triệu USD, như ông Trump dự đoán là điều không thực tế. Con số này đại diện cho gần 20% tổng triệu phú trên toàn thế giới — phần lớn trong số họ đã là công dân Mỹ.

Bộ trưởng Bộ Thương mại Mỹ cho biết đã có 250,000 ứng viên đã nộp hồ sơ đăng ký, nhưng con số này có vẻ không chính xác vì USCIS vẫn chưa cung cấp biểu mẫu nào và Chương trình EB-5 vẫn là cách duy nhất để nộp đơn xin thường trú Mỹ theo diện đầu tư. 

Do những kỳ vọng cao cả này, Chương trình Thẻ Vàng rất có khả năng sẽ không đạt được mục tiêu như ông Trump đã từng đề xuất. Nếu các công ty có thể mua Thẻ Vàng cho những nhân viên chủ chốt như ông Trump đã đề xuất, có thể sẽ thu hút sự quan tâm nhiều hơn. 

Các công ty công nghệ lớn có thể sẵn sàng trả phí cho những lao động nước ngoài có năng khiếu đặc biệt, chẳng hạn kỹ sư hoặc nhà nghiên cứu có tay nghề cao. Tuy nhiên, ngay cả trong trường hợp đó, mức giá 5 triệu USD vẫn là quá cao và chúng tôi cho rằng khó có thể thu hút số lượng lớn. Chương trình Thị thực Vàng cũng sẽ phải cạnh tranh với các lộ trình định cư khác ở Mỹ như Chương trình EB-3, Chương trình EB-1, Chương trình EB-2 NIW. Tại sao nhiều công ty phải trả 5 triệu USD khi các chương trình này không yêu cầu đầu tư gì ngoài chi phí pháp lý và lệ phí nộp hồ sơ? Các công ty này hiện có thể cung cấp cho nhân viên của họ khoản tiền thưởng ròng là 800,000 USD và họ có thể thực hiện Chương trình EB-5. Chúng ta chỉ đơn giản là không thấy nhiều điều như vậy trong thực tế hàng ngày. 

Ngoài ra, những cá nhân có giá trị tài sản ròng cực cao thường không muốn chịu sự giám sát vào hệ thống thuế của Mỹ, ngay cả khi họ không có nghĩa vụ phải nộp thuế trên toàn thế giới như ông Trump đề xuất.

Ông Trump đã hứa sẽ thẩm định chặt chẽ, nhưng chúng tôi thấy khó có khả năng những người nộp hồ sơ đã từ chối EB-5 sẽ muốn nộp hồ sơ tài chính, tờ khai thuế và tài liệu kinh doanh chi tiết cho Chính phủ Mỹ, điều này gần như chắc chắn là yêu cầu đối với bất kỳ phiên bản nào của Chương trình.

Thực tế, mặc dù có gian lận xảy ra đối với Chương trình EB-5, nhưng Bộ trưởng Bộ Thương mại Mỹ lại bỏ qua những cải cách đáng kể nhằm giải quyết vấn đề này của Đạo luật RIA được ban hành vào năm 2022. Chính phủ Mỹ đã thiết kế riêng Đạo luật RIA để tăng cường giám sát, tăng tính minh bạch và giảm thiểu gian lận, tạo ra các yêu cầu về tuân thủ và thẩm định nhà đầu tư nghiêm ngặt nhất trong lịch sử các chương trình và tương đối chặt chẽ so với các chương trình đầu tư định cư cạnh tranh trên toàn thế giới.

Đạo luật RIA đưa ra các yêu cầu mới ở mọi giai đoạn của quy trình EB-5, bao gồm các yêu cầu truy vết nguồn vốn chặt chẽ hơn, quản lý quỹ của bên thứ ba bắt buộc để ngăn ngừa tham ô và tăng cường nghĩa vụ báo cáo đối với các Trung tâm Vùng và đơn vị phát triển dự án. Đạo luật này trao cho USCIS nhiều thẩm quyền hơn trong việc kiểm toán các dự án và chấm dứt các Trung tâm Vùng không tuân thủ, tăng thêm sự giám sát đáng kể của Chính phủ đối với chương trình.

Quốc hội thông qua Đạo luật RIA, đã thừa nhận khả năng lạm dụng, nhưng thay vì bãi bỏ Chương trình EB-5, các nhà lập pháp đưa ra ý kiến nên duy trì Chương trình EB-5 trong khi thực hiện các cải cách toàn diện để bảo vệ cả nhà đầu tư và tính toàn vẹn của hệ thống nhập cư.

Và tất nhiên, theo định nghĩa, các nhà đầu tư EB-5 phải có khả năng tạo ra việc làm vì đây là nhiệm vụ trọng tâm của chương trình. 

Đạo luật RIA siết chặt quy trình EB-5 với yêu cầu truy vết nguồn vốn, quản lý quỹ bên thứ ba và tăng cường giám sát các Trung tâm Vùng.

Các nhà đầu tư nước ngoài có thể mong đợi điều gì? 

Đề xuất mới gây ra nhiều căng thẳng, sợ hãi đối với các bên liên quan, nhất là các nhà đầu tư EB-5 về tình trạng xử lý hồ sơ hiện tại của họ. Nhiều nhà đầu tư EB-5 đã chi toàn bộ số tiền tiết kiệm của mình, từ 800,000 USD đến 1,050,000 USD để sở hữu quyền thường trú tại Mỹ. Đối với họ, Thẻ xanh Mỹ là mục tiêu cuối cùng, còn kiếm tiền từ khoản đầu tư chỉ mang tính hình thức. 

Tuần trước, ngay khi nghe tin, một số nhà đầu tư EB-5 thay đổi ý định từ việc muốn nộp hồ sơ nhanh đến muốn hủy kế hoạch ban đầu. Bởi thực tế, các nhà đầu tư EB-5 từng rơi vào trạng thái hồ sơ treo do Trung tâm Vùng đình chỉ hoạt động từ tháng 07/2021 đến tháng 03/2022. 

Rất nhiều người, từ chuyên gia, luật sư, nhà kinh tế, người lập kế hoạch kinh doanh, đại lý và những người khác – đã dành cả sự nghiệp của mình để nghiên cứu Chương trình EB-5 giúp các nhà đầu tư nhập cư đạt được mục tiêu xây dựng cuộc sống mới tại Mỹ. Do đó, sự bất ổn đột ngột xung quanh tương lai của Chương trình EB-5 không chỉ làm gián đoạn quyết định của các nhà đầu tư mà còn đe dọa đến sinh kế của những chuyên gia đã tận tụy đảm bảo chương trình hoạt động chính trực và mang lại lợi ích kinh tế và nhập cư thực sự.

Tuy nhiên, các bên liên quan vẫn hy vọng rằng việc ông Trump tập trung vào Chương trình đầu tư định cư Mỹ có thể có nghĩa là ông muốn tiếp tục thu hút vốn đầu tư nước ngoài, dẫn đến việc Chương trình EB-5 vẫn được duy trì nhưng có thể dưới hình thức khác.

Chúng tôi sẽ tiếp tục thông tin đến quý nhà đầu tư quan tâm về Chương trình EB-5 và Thị thực Vàng tại Chuyên mục Tin tức của SI Group. Để được giải đáp thắc mắc, quý vị vui lòng liên hệ với đội ngũ chuyên viên của SI Group:

🏢: Tầng 44 Bitexco Financial Tower, 02 Hải Triều, Bến Nghé, Quận 1, HCM.

🏛️: Tầng 19, Capital Place, 29 Liễu Giai, Ba Đình, Hà Nội.

☎️: (+84)979 355 355

Khám phá thêm về SI Group

Facebook | Zalo | Linkedin | Youtube

>>> XEM THÊM:

• Tín hiệu mới cho các nhà đầu tư EB-5 trước thềm Mỹ công bố Thị thực Vàng 
• Ông Trump dự kiến chấm dứt Chương trình EB-5, thay thế Thẻ Vàng trị giá 5 triệu USD
• Tổng quan dự đoán thay đổi trong chính sách định cư Mỹ 2025
• Tổng thống Trump đắc cử, cơ hội mới cho các nhà đầu tư EB-5
• Cơ hội và thách thức đầu tư bất động sản quốc tế 2025