Châu Âu đề xuất bãi bỏ quyền miễn thị thực đối với công dân đến từ các quốc gia cấp quốc tịch theo diện đầu tư (CBI)

Ủy ban Tự do Dân sự, Tư pháp và Nội vụ (LIBE) thuộc Nghị viện Châu Âu đã thông qua đề xuất sửa đổi các quy định thị thực của Liên minh Châu Âu (EU), trong đó nhắm đến các quốc gia triển khai Chương trình cấp quốc tịch thông qua đầu tư (gọi tắt là các quốc gia CBI) bởi tiềm ẩn rủi ro an ninh cho khu vực Châu Âu, bao gồm 5 quốc gia vùng Caribbean: Antigua & Barbuda, Dominica, Grenada, Saint Kitts & Nevis và Saint Lucia.

Theo Dự thảo sửa đổi Quy định (EU) 2018/1806 về yêu cầu thị thực khi nhập cảnh EU – các Chương trình CBI bị xem là mối đe dọa đối với an ninh của khu vực. Cuộc bỏ phiếu tại Ủy ban LIBE ngày 19/03/2025 đã ghi nhận kết quả 41 phiếu thuận, 10 phiếu chống và 21 phiếu trắng, đưa đề xuất bước sang giai đoạn tiếp theo trong quy trình lập pháp EU.

Báo cáo của Ủy ban nêu rõ rằng các Chương trình CBI cho phép công dân đến từ các quốc gia thứ ba được quyền miễn thị thực vào EU, dù thông thường họ phải xin thị thực khi nhập cảnh vào khu vực này, trong khi quốc tịch được cấp theo diện đầu tư nhưng EU không được hưởng bất kỳ lợi ích hay mối liên hệ nào với các khoản đầu tư này. Vì vậy, Dự thảo sửa đổi cho phép EU đình chỉ quyền miễn thị thực nếu quốc gia nào thực hiện chương trình tương tự.

Mặc dù LIBE công nhận chủ quyền trong việc cấp quốc tịch, nhưng nhấn mạnh rằng các quốc gia cung cấp chương trình tương tự cần có biện pháp ngăn chặn việc lạm dụng quyền miễn thị thực như công cụ để thúc đẩy cá nhân đầu tư sở hữu quốc tịch. 

Các đề xuất này đã bắt đầu nhen nhóm kể từ tháng 10/2023, thời điểm Ủy ban Châu Âu đề xuất đưa các Chương trình CBI vào diện xem xét đình chỉ miễn thị thực.

Trong tuần qua, các thành viên của Hội đồng Châu Âu đã thống nhất lập trường chung, đưa đề xuất tiến gần hơn đến bước trở thành luật. Báo cáo phản ánh quan điểm ngày càng cứng rắn của EU đối với các Chương trình CBI thiếu “liên kết thực sự”. Cụ thể, báo cáo khuyến nghị nên có cơ chế đình chỉ miễn thị thực đối với các quốc gia CBI mà không có liên kết thực sự giữa người được cấp quốc tịch và quốc gia đó.

EU đề xuất sửa đổi quy định thị thực, cho phép đình chỉ miễn visa với các quốc gia CBI Caribbean do lo ngại rủi ro an ninh và thiếu liên kết thực sự với người được cấp quốc tịch.

Đứng trước tình hình này, để chương trình được phép tiếp tục tồn tại, các quốc gia CBI vùng Caribbean đã tiến hành hàng loạt cải cách vào năm 2024:

• Ký Biên bản Ghi nhớ nhằm thống nhất tiêu chuẩn vận hành, ngừng tiếp nhận hồ sơ của công dân Nga.
• Chuẩn hóa ngưỡng đầu tư tối thiểu và thành lập cơ quan điều phối cấp vùng để kiểm soát chặt chẽ hồ sơ đầu vào.
• Các Chương trình CBI tại Caribbean áp dụng quy trình thẩm định nâng cao và bắt buộc người nộp hồ sơ phỏng vấn, phù hợp với khuyến nghị từ Bộ Ngân sách Mỹ.

Tuy nhiên, theo báo cáo, các thách thức trong việc đảm bảo tính minh bạch và tuân thủ vẫn còn tồn tại. Một số vấn đề như định giá không nhất quán và thiếu cơ chế giám sát phù hợp cho thấy các nỗ lực điều chỉnh theo yêu cầu của EU vẫn đang trong quá trình hoàn thiện.

Thủ tướng Saint Lucia được liệt kê là một trong những người đã trực tiếp cung cấp ý kiến cho báo cáo viên của Nghị viện Châu Âu, cho thấy các bên liên quan tại Caribbean đã tích cực phối hợp với giới chức EU.

Đề xuất hiện tại dựa trên tiền lệ từ năm 2018, EU mới chỉ áp dụng cơ chế đình chỉ miễn thị thực một lần đối với Vanuatu do quan ngại về hoạt động của chương trình đầu tư sở hữu quốc tịch tại quốc gia này. EU đã đình chỉ một phần quyền miễn thị thực vào EU của công dân Vanuatu vào tháng 03/2022 và đình chỉ hoàn toàn vào tháng 11/2024.

Để chính thức trở thành luật, đề xuất cần trải qua các bước tiếp theo. Trước tiên, toàn thể Nghị viện Châu Âu sẽ bỏ phiếu thông qua văn bản trong phiên họp toàn thể. Sau đó, Nghị viện và Hội đồng Châu Âu sẽ đàm phán và thống nhất kết quả cuối cùng thông qua quy trình “trilogue” – cơ chế thương lượng liên thể chế trong EU. Khi được cả hai thể chế chính thức thông qua, văn bản sẽ được công bố trên Công báo Chính thức của EU, và có hiệu lực pháp lý đối với toàn bộ các quốc gia thành viên, bất kể luật pháp hiện hành của từng quốc gia quy định như thế nào.

Chương trình CBI một thời hấp dẫn các nhà đầu tư bởi vốn đầu tư ban đầu thấp nhưng được hưởng các đặc quyền tự do đi lại toàn cầu, nhưng giờ đây, chúng đã bước vào giai đoạn suy thoái và thậm chí có thể biến mất trong vài năm tới. Vậy đâu là xu hướng mới cho các nhà đầu tư toàn cầu? Mời quý nhà đầu tư liên hệ ngay với đội ngũ chuyên gia của SI Group để được tư vấn lộ trình mới:

🏢: Tầng 44 Bitexco Financial Tower, 02 Hải Triều, Bến Nghé, Quận 1, HCM.

🏛️: Tầng 19, Capital Place, 29 Liễu Giai, Ba Đình, Hà Nội.

☎️: (+84)979 355 355

Khám phá thêm về SI Group

Facebook | Zalo | Linkedin | Youtube

>>> XEM THÊM:

• EU có thể đình chỉ quyền miễn thị thực đối với các quốc gia CBI
• Tại sao nên sở hữu song tịch?
• Cập nhật chương trình đầu tư định cư nước ngoài 2025
• Chương trình CBI thoái trào, đâu là xu hướng mới cho nhà đầu tư toàn cầu?