Tiến tới chấm dứt Thị thực Vàng, Tây Ban Nha xem xét hợp pháp hóa nửa triệu người nhập cư bất hợp pháp

Vấn đề nhập cư luôn là chủ đề nhạy cảm trong các cuộc họp trước thềm bầu cử tại Tây Ban Nha. Thủ tướng Pedro Sánchez thông báo về dự định loại bỏ dần lộ trình cấp Thị thực Vàng Tây Ban Nha theo hình thức đầu tư bất động sản vốn đã áp dụng hơn một thập kỷ qua. Trong khi đó, Quốc hội Tây Ban Nha đồng ý thảo luận về việc hợp pháp hóa hơn nửa triệu người nhập cư bất hợp pháp tại quốc gia này. 

Quốc hội Tây Ban Nha hiện đang xảy ra hai luồng tranh cãi, một bên kêu gọi ngăn chặn các nhà đầu tư nước ngoài tiếp cận các chương trình đầu tư sở hữu quyền cư trú, làm bóp méo thị trường bất động sản địa phương và bên còn lại cho rằng dân nhập cư làm mất đi bản sắc của quốc gia này. 

Xem thêm: Chương trình Đầu tư sở hữu Thẻ thường trú Tây Ban Nha

Theo dự đoán của Ủy ban Châu Âu từ nay đến 2050, dân số trong độ tuổi lao động của EU sẽ giảm khoảng 30 triệu người, điều này đồng nghĩa với việc mỗi năm khu vực cần kết nạp thêm khoảng 3 triệu người nhập cư diện lao động. Và Tây Ban Nha dự tính kết nạp thêm khoảng 230,000 người nhập cư diện lao động mỗi năm. 

Trái với những gì ông Adam Smith dự đoán về mô hình cân bằng hoàn hảo, thị trường lao động thường rất phức tạp và kém hiệu quả. Việc hợp pháp hóa hàng loạt dân nhập cư bất hợp pháp sẽ không khiến họ tự động hòa nhập ngay lập tức vào thị trường lao động, bởi lúc này họ không cần đáp ứng nhu cầu, điều kiện và những gì mà các đơn vị tuyển dụng lao động ở Tây Ban Nha mong đợi. 

Tuy nhiên, việc hợp pháp hóa hàng loạt dân nhập cư bất hợp pháp ở Tây Ban Nha ít nhất làm rõ tình trạng pháp lý, như điều kiện cần nhưng chưa đủ để tham gia vào thị trường lao động. Thật vậy, việc nhập cư vào Tây Ban Nha luôn phải chịu những ràng buộc pháp lý rất nghiêm ngặt và tuân theo các trình tự thủ tục đặc biệt làm kéo dài thêm thời gian chờ đợi hoàn tất hồ sơ. 

Thật khó hiểu khi những người nhập cư có việc làm ở Tây Ban Nha phải mất tới 1 năm để gia hạn Giấy phép làm việc, trong khi thẻ cư trú cần hơn 1 tháng để xử lý cấp thẻ căn cước. Những cải cách pháp lý gần đây của Tây Ban Nha vẫn chưa thực sự linh hoạt, minh bạch, số hóa và thân thiện với người dùng là người nhập cư.

Năm ngoái, kỷ niệm 10 năm kể từ khi Luật về Thị thực Vàng của Tây Ban Nha được ban hành, đã có những đề xuất về việc xem xét lại. Thực tế, Luật này ra đời trong bối cảnh bị ảnh hưởng mạnh mẽ bởi cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008 cùng kinh nghiệm ban đầu về các chương trình đầu tư sở hữu quyền cư trú của Bồ Đào Nha. Giờ đây, khi thời thế đã thay đổi thì mọi thứ cần phải được cập nhật lại để hướng nhà đầu tư nước ngoài vào Tây Ban Nha tốt hơn. 

Khoảng vài trăm Thị thực Vàng được cấp mỗi năm khó có thể ảnh hưởng đến thị trường bất động sản tại Tây Ban Nha với gần 1 triệu giao dịch hằng năm trên khắp đất nước này. Trong bối cảnh này, các đối tượng du mục kỹ thuật số mua tài sản của các nhà đầu tư Châu Âu (những người không cần Giấy phép cư trú) và đầu tư từ các quỹ lớn cùng công ty bảo hiểm chắc chắn có tác động đáng kể đến thị trường ở Tây Ban Nha. Tuy nhiên, với sự đồng thuận mạnh mẽ trong việc cải cách luật mới, có thể sẽ điều hướng nhà đầu tư nước ngoài tập trung vào các tài sản khác ngoài bất động sản vốn tác động lớn đến nền kinh tế và việc làm ở quốc gia này. 

Tại Mỹ, chế độ cư trú EB-5 dành cho nhà đầu tư nước ngoài đã thúc đẩy sự hình thành và phát triển của các doanh nghiệp trên khắp quốc gia này, từ các quán bar và nông trại ở Minnesota đến các công ty công nghệ mới khởi nghiệp ở  California. Ngay cả dưới thời Donald Trump vốn không ủng hộ dân nhập cư cũng đã không đình chỉ chương trình này. 

Vì vậy, sẽ là sai lầm nếu Chính phủ Tây Ban Nha loại bỏ Chương trình Thị thực Vàng mà không có thêm thảo luận và giải thích, cũng như hợp pháp hóa vô điều kiện trên diện rộng với tất cả dân nhập cư bất hợp pháp sẽ không có lợi cho quốc gia này. 

Do đó, tất cả đều mong chờ cuộc thảo luận nghiêm túc và cẩn trọng tại phiên họp Quốc hội Tây Ban Nha diễn ra trong năm nay về việc cải cách Luật về Thị thực Vàng cũng như các quy trình thủ tục lỗi thời đối với người nhập cư. Và Tây Ban Nha nên là quốc gia nổi bật để chào đón dân nhập cư đến từ khắp nơi trên thế giới đóng góp vào sự tiến bộ của đất nước, dù bằng tiền bạc, công việc hay tài năng.