Canada yêu cầu kiểm tra ngôn ngữ khi xin giấy phép lao động mở từ 2026
Chính phủ Canada đang chuẩn bị triển khai một thay đổi chính sách quan trọng trong Chương trình Di chuyển Quốc tế (International Mobility Program – IMP), bằng việc bổ sung yêu cầu chứng minh năng lực ngôn ngữ (tiếng Anh hoặc tiếng Pháp) đối với các ứng viên xin giấy phép lao động mở (Open Work Permit).
Đề xuất bởi Bộ Di trú, Tị nạn và Quốc tịch Canada (IRCC), quy định mới này được đánh giá là một bước tiến chiến lược, đặc biệt đối với nhóm lao động tạm thời đang nộp hồ sơ theo diện giấy phép lao động mở cho vợ/chồng (Spousal Open Work Permit – SOWP).
Việc yêu cầu kiểm tra ngôn ngữ trong một số nhóm thuộc IMP không chỉ góp phần tăng cường khả năng hội nhập vào lực lượng lao động Canada, mà còn hạn chế các hành vi lạm dụng, chẳng hạn như hôn nhân giả vì mục đích di trú, đồng thời bảo đảm rằng thị trường lao động Canada sẽ tiếp tục được tiếp sức bởi nguồn nhân lực chất lượng cao và có khả năng giao tiếp hiệu quả.
Bài viết sau đây sẽ phân tích toàn diện lý do Canada lựa chọn hướng đi này, những chương trình nào sẽ bị ảnh hưởng, và cách ứng viên có thể chuẩn bị để thích ứng với sự thay đổi lớn sắp tới trong chính sách di trú của quốc gia này.
Chương trình Di chuyển Quốc tế (International Mobility Program – IMP) là gì?
Chương trình Di chuyển Quốc tế (IMP) là một khung pháp lý trong chính sách nhập cư của Canada, cho phép các nhà tuyển dụng thuê lao động nước ngoài tạm thời mà không cần thông qua quy trình Đánh giá Tác động Thị trường Lao động (Labour Market Impact Assessment – LMIA) vốn tốn nhiều thời gian.
Chương trình Di chuyển Quốc tế (IMP) bao gồm nhiều dòng chương trình khác nhau nhằm đánh giá Tác động thị trường lao động Canada
Chính sự linh hoạt này đã biến IMP trở thành một công cụ quan trọng để giải quyết tình trạng thiếu hụt lao động và thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao. IMP bao gồm nhiều dòng chương trình khác nhau, được thiết kế nhằm đáp ứng các nhu cầu cụ thể:
- International Experience Canada (IEC) – Chương trình Trao đổi Kinh nghiệm Quốc tế Canada: Nhiều khả năng sẽ không yêu cầu kiểm tra ngôn ngữ, do các thỏa thuận song phương với các quốc gia đối tác ưu tiên mục tiêu trao đổi thanh niên thay vì hội nhập dài hạn.
- Spousal Open Work Permits (SOWP) – Giấy phép lao động mở dành cho vợ/chồng: Hiện đang được miễn yêu cầu ngôn ngữ, tuy nhiên có thể sẽ phải áp dụng kiểm tra trong tương lai nhằm đảm bảo người nộp đơn là đối tượng phù hợp và có khả năng hội nhập thực sự.
- Post-Graduation Work Permits (PGWP) – Giấy phép lao động sau tốt nghiệp: Hỗ trợ sinh viên quốc tế sau khi tốt nghiệp tại Canada chuyển tiếp vào thị trường lao động.
- Bridging Open Work Permits (BOWP) – Giấy phép lao động mở dạng chuyển tiếp: Ít khả năng bị ảnh hưởng bởi quy định mới, do phần lớn người nộp đơn đã đáp ứng các yêu cầu ngôn ngữ trong lộ trình thường trú nhân.
- Intra-Company Transferees – Chương trình Chuyển giao nội bộ doanh nghiệp: Dự kiến tiếp tục được miễn, vì điều kiện tham gia tập trung vào vai trò cụ thể trong công ty thay vì khả năng hội nhập ngôn ngữ diện rộng.
- Significant Benefit Categories – Nhóm chương trình vì Lợi ích Đặc biệt: Dự kiến được miễn, do các vai trò như vận động viên hoặc nghệ sĩ tập trung vào đóng góp văn hóa thay vì kỹ năng ngôn ngữ.
- Free Trade Agreement Professionals – Chuyên gia theo các Hiệp định Thương mại Tự do: Được miễn, dựa trên cam kết trong các hiệp định thương mại như CUSMA hoặc CETA.
Một điểm nổi bật của IMP chính là các loại giấy phép lao động mở (open work permits) cho phép người lao động làm việc cho bất kỳ nhà tuyển dụng nào, tại bất kỳ địa điểm nào ở Canada mà không bị ràng buộc bởi công việc cụ thể.
Chỉ tính riêng trong năm 2024, đã có hơn 100.000 giấy phép lao động mở được cấp thông qua IMP, cho thấy vai trò thiết yếu của chương trình này trong nền kinh tế Canada.
Những thay đổi nào sắp được áp dụng đối với Giấy phép lao động mở theo Chương trình Di chuyển Quốc tế (IMP)?
Các sửa đổi được đề xuất đối với Quy định về Bảo vệ Người nhập cư và Tị nạn Canada sẽ yêu cầu bắt buộc kiểm tra trình độ ngôn ngữ đối với một số diện người nộp đơn xin giấy phép lao động mở thuộc IMP, trong đó giấy phép lao động mở cho vợ/chồng (Spousal Open Work Permits – SOWP) được xem là một trong những nhóm có khả năng bị ảnh hưởng nhiều nhất.
Theo đề xuất mới, người nộp đơn sẽ cần nộp kết quả kiểm tra từ các tổ chức được chỉ định bởi IRCC, bao gồm IELTS, CELPIP, TEF Canada hoặc TCF Canada, để đánh giá đầy đủ 4 kỹ năng: nghe, nói, đọc, viết.
Người nộp đơn của một số diện sẽ bắt buộc phải thực hiện bài kiểm tra ngôn ngữ được chỉ định bởi IRCC
Các bài kiểm tra này sẽ được chuẩn hóa theo thang điểm Chuẩn ngôn ngữ Canada (CLB) hoặc Thang năng lực ngôn ngữ Canada bằng tiếng Pháp (NCLC), với mức tối thiểu dự kiến là CLB 5 cho các vị trí phổ thông và CLB 7 cho các vị trí tay nghề cao, tuy nhiên IRCC vẫn chưa công bố mức điểm chính thức cụ thể.
Theo quy định hiện hành của IRCC, kết quả kiểm tra ngôn ngữ phải có thời hạn hiệu lực dưới 2 năm tính đến thời điểm nộp hồ sơ.
IMP là chương trình do IRCC quản lý nhằm tạo điều kiện cho lao động tạm thời đến Canada mà không cần phải trải qua Đánh giá Tác động Thị trường Lao động (LMIA), khác với Chương trình Lao động Nước ngoài Tạm thời (TFWP).
Hiện tại, hầu hết các dòng của IMP ngoại trừ Chương trình Di chuyển dành cho người nói tiếng Pháp (Francophone Mobility Program) yêu cầu trình độ NCLC 7 – đều được miễn kiểm tra ngôn ngữ.
Thông báo mới từ IRCC đề cập đến việc áp dụng quy định này cho một số dòng nhất định, với khả năng cao là nhóm SOWP do tầm quan trọng trong chính sách đoàn tụ gia đình và cũng là nhóm từng dễ bị lạm dụng trong các trường hợp kết hôn giả. Tuy nhiên, IRCC vẫn chưa xác nhận liệu tất cả các chương trình hiện đang được miễn có bị ảnh hưởng hay không, điều này dẫn đến một số điểm chưa rõ ràng về phạm vi áp dụng đầy đủ của chính sách mới.
Vì sao chính sách này quan trọng?
Việc áp dụng yêu cầu kiểm tra ngôn ngữ đối với giấy phép lao động mở thuộc Chương trình Di chuyển Quốc tế (IMP) được xem là bước đi chiến lược mang tính đột phá của Bộ Di trú, Tị nạn và Quốc tịch Canada (IRCC), nhằm củng cố một hệ thống nhập cư công bằng, minh bạch và hiệu quả.
Các lợi ích chính mà chính sách này mang lại bao gồm:
- Ngăn ngừa lạm dụng chính sách: Việc yêu cầu kiểm tra ngôn ngữ giúp xác minh người nộp đơn là những đối tượng thực sự đủ điều kiện, đặc biệt là trong nhóm giấy phép lao động mở cho vợ/chồng (SOWP), vốn dễ bị lợi dụng thông qua các hình thức kết hôn giả để hợp thức hóa giấy phép lao động.
- Tăng cường khả năng hội nhập nghề nghiệp: Khả năng sử dụng tiếng Anh hoặc tiếng Pháp giúp người lao động giao tiếp hiệu quả hơn tại nơi làm việc, từ đó đảm bảo an toàn lao động, nâng cao hiệu suất công việc và mở rộng cơ hội thăng tiến.
- Thúc đẩy tăng trưởng kinh tế: Lực lượng lao động có năng lực ngôn ngữ sẽ dễ dàng lấp đầy khoảng trống nhân lực trong các ngành có nhu cầu cao như y tế, công nghệ, kỹ thuật, những trụ cột quan trọng của nền kinh tế Canada.
- Hỗ trợ con đường thường trú nhân: Khả năng ngôn ngữ tốt là một trong những điều kiện cốt lõi của các chương trình định cư diện Express Entry (ví dụ: yêu cầu CLB 7), giúp người lao động thuộc IMP dễ dàng chuyển tiếp sang tình trạng thường trú nhân.
- Đảm bảo tính công bằng và minh bạch: Việc kiểm tra được thực hiện bởi các tổ chức độc lập, theo tiêu chuẩn thống nhất, giúp loại bỏ yếu tố chủ quan và đảm bảo quy trình xét duyệt công bằng.
Đặc biệt, chính sách này đóng vai trò thiết yếu trong việc ngăn chặn các hành vi gian lận như hôn nhân giả, vốn là vấn đề từng gây ảnh hưởng đến tính toàn vẹn của hệ thống nhập cư và làm tổn thương các cá nhân dễ bị tổn thương.
Yêu cầu kiểm tra ngôn ngữ bổ sung một tiêu chí xác thực, buộc người nộp đơn phải chứng minh khả năng hội nhập thực tế, từ đó làm giảm đáng kể các trường hợp vi phạm.
Chính sách yêu cầu kiểm tra ngôn ngữ giúp củng cố hệ thống nhập cư hiệu quả, minh bạch và công bằng hơn
Đánh giá toàn diện Chương trình IMP của IRCC giai đoạn 2014–2022 đã chỉ ra rằng rào cản ngôn ngữ là một trong những trở ngại lớn nhất đối với người lao động quốc tế, và chính sách mới này được thiết kế để giải quyết thách thức đó, bảo đảm rằng người lao động không chỉ đến Canada, mà còn có thể phát triển và thành công tại đây.
Bên cạnh đó, chính sách cũng hoàn toàn phù hợp với Kế hoạch Mức độ Nhập cư 2025–2027 của chính phủ, vốn hướng đến việc giảm số lượng cư dân tạm trú, đồng thời ưu tiên những người có đóng góp kinh tế rõ nét – khẳng định vị thế hàng đầu của Canada trong việc xây dựng hệ thống di trú toàn diện, nhân văn và bền vững.
Tác động đến người nộp đơn và các bên liên quan
Đối với người nộp đơn
Việc áp dụng kiểm tra ngôn ngữ là một bước tiến chiến lược, giúp đảm bảo rằng người nộp giấy phép lao động mở cho vợ/chồng (SOWP) có thể nhanh chóng thích nghi và phát triển trong thị trường lao động Canada.
Khả năng ngôn ngữ tốt giúp người lao động mở rộng cơ hội nghề nghiệp, từ lĩnh vực bán lẻ đến các ngành nghề có trình độ chuyên môn, qua đó nâng cao mức đóng góp vào nền kinh tế.
Ví dụ: Một người có trình độ tiếng Anh tương đương CLB 7 có thể tiếp cận các vị trí tay nghề cao, góp phần ổn định tài chính gia đình.
Chính sách này cũng đóng vai trò ngăn ngừa kết hôn giả, bảo vệ những người nộp đơn thực sự đủ điều kiện bằng cách loại bỏ các trường hợp gian lận.
Với những người còn hạn chế về khả năng ngôn ngữ, các chương trình miễn phí như Hướng dẫn Ngôn ngữ cho Người mới đến Canada (LINC) có thể giúp họ đạt được yêu cầu cần thiết.
Đối với gia đình
Kiểm tra ngôn ngữ giúp củng cố quá trình đoàn tụ gia đình bằng cách tạo điều kiện cho người phối ngẫu tham gia lực lượng lao động, từ đó giảm sự phụ thuộc tài chính.
Đồng thời, chính sách còn giúp bảo vệ các mối quan hệ chân thực, tránh các tình huống bị lợi dụng. Đối với các gia đình đến từ khu vực không sử dụng tiếng Anh hoặc tiếng Pháp, việc tiếp cận chương trình đào tạo ngôn ngữ sẽ là chìa khóa giúp họ hội nhập lâu dài tại Canada.
Đối với nhà tuyển dụng
Doanh nghiệp được hưởng lợi từ lực lượng lao động có năng lực ngôn ngữ, có thể nhanh chóng thích nghi và làm việc hiệu quả mà không cần quá nhiều thời gian đào tạo lại.
Dù nguồn ứng viên có thể giảm nhẹ ban đầu, chất lượng nhân lực tăng cao sẽ nâng cao hiệu suất trong các ngành như dịch vụ lưu trú, công nghệ…
Phí tuân thủ của nhà tuyển dụng vẫn giữ nguyên ở mức 230 CAD, tuy nhiên nhiều doanh nghiệp có thể ưu tiên ứng viên đã có chứng chỉ ngôn ngữ.
Đối với xã hội Canada
Lực lượng lao động IMP có khả năng ngôn ngữ tốt sẽ giúp thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, giải quyết tình trạng thiếu hụt lao động, đồng thời hỗ trợ quá trình hội nhập xã hội.
Việc ngăn ngừa lạm dụng còn góp phần củng cố niềm tin của công chúng đối với hệ thống nhập cư, đồng thời phù hợp với định hướng của Canada trong việc giảm số lượng cư dân tạm thời nhưng tối đa hóa giá trị đóng góp.
Một số thách thức cần lưu ý
- Khả năng tiếp cận: Việc chỉ chấp nhận thi trực tiếp (không thi online) gây khó khăn cho những người ở vùng sâu vùng xa hoặc khu vực bất ổn.
- Thời gian chuẩn bị: Người nộp đơn có thể cần vài tháng để đạt yêu cầu CLB, dẫn đến việc trì hoãn thời gian cấp phép lao động.
- Tính công bằng: Một số người giữ SOWP ưu tiên vai trò gia đình có thể gặp khó khăn hơn, tuy nhiên lợi ích chống gian lận được cho là lớn hơn các lo ngại này.
- Chưa rõ ràng: IRCC chưa công bố cụ thể những diện nào sẽ bị ảnh hưởng, vì vậy người lao động và doanh nghiệp cần chủ động chuẩn bị và cập nhật thông tin.
Thời điểm chính sách có hiệu lực: Điều gì sẽ diễn ra tiếp theo?
Quy định mới về kiểm tra năng lực ngôn ngữ hiện đang trong giai đoạn phát triển ban đầu, với kế hoạch công bố sơ bộ trên Công báo Canada (Canada Gazette), Phần I vào mùa xuân/hè năm 2025, sau đó sẽ có giai đoạn lấy ý kiến công chúng kéo dài 30 ngày.
Trước đó, IRCC đã tiến hành tham vấn với chính quyền các tỉnh bang và vùng lãnh thổ vào tháng 2/2025, và sẽ tiếp tục mở rộng tham vấn với doanh nghiệp, cố vấn di trú và các tổ chức cộng đồng trong suốt năm 2025.
Thời điểm dự kiến chính sách ban hành sẽ là 2026 hoặc 2027, sau khi IRCC tham vấn và lấy ý kiến công chúng
Việc công bố chính thức trên Công báo Canada, Phần II dự kiến diễn ra vào năm 2026 hoặc 2027, thời điểm chính sách sẽ bắt đầu có hiệu lực đối với một số dòng thuộc IMP – nhiều khả năng bao gồm cả giấy phép lao động mở cho vợ/chồng (SOWP).
IRCC sẽ sử dụng các phản hồi trong quá trình tham vấn để làm rõ:
- Những dòng nào thuộc IMP sẽ bị ảnh hưởng
- Mức điểm ngôn ngữ yêu cầu theo thang CLB
- Các chính sách hỗ trợ đặc biệt (ví dụ: miễn trừ cho người khuyết tật)
Tham vấn năm 2025 sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo chính sách cuối cùng đạt được sự cân bằng và toàn diện.
Gợi ý thực tế để thích nghi với thay đổi
- Bắt đầu học ngôn ngữ càng sớm càng tốt: Tham gia các lớp học tiếng Anh hoặc tiếng Pháp để đạt trình độ từ CLB 5 đến CLB 7.
- Luyện thi với đề mẫu: Chuẩn bị cho kỳ thi IELTS, CELPIP, TEF hoặc TCF thông qua các tài liệu trực tuyến miễn phí hoặc các khóa học chuyên sâu.
- Tìm trung tâm thi được công nhận: IRCC yêu cầu thi trực tiếp, vì vậy hãy tra cứu địa điểm tại các trang như ielts.org hoặc celpip.ca.
- Xác minh diện xin giấy phép lao động: Đặc biệt nếu bạn thuộc diện SOWP, hãy chủ động chuẩn bị vì đây là nhóm có khả năng cao bị yêu cầu kiểm tra ngôn ngữ.
- Tham khảo chuyên gia: Làm việc với Cố vấn Di trú Canada được cấp phép (RCIC) để được hướng dẫn cụ thể.
- Theo dõi các cập nhật mới nhất: Đăng ký nhận bản tin từ SI Group để không bỏ lỡ thông tin về dòng chương trình bị ảnh hưởng, thang điểm CLB áp dụng và thời gian triển khai chính thức.
Việc chính phủ Canada dự kiến áp dụng kiểm tra ngôn ngữ bắt buộc cho giấy phép lao động mở trong Chương trình Di chuyển Quốc tế (IMP), đặc biệt là diện vợ/chồng được xem là bước đi chiến lược giúp cải thiện hệ thống nhập cư từ năm 2026. Yêu cầu này không chỉ góp phần ngăn ngừa hành vi lạm dụng, mà còn thúc đẩy quá trình hội nhập xã hội và nâng cao hiệu quả lao động, từ đó tăng cường sức cạnh tranh và tăng trưởng kinh tế cho Canada.
Mặc dù các dòng như BOWP, chuyển giao nội bộ doanh nghiệp và nhóm có lợi ích đặc biệt nhiều khả năng sẽ được miễn trừ, người nộp đơn diện SOWP sẽ được hưởng lợi khi có thể chứng minh được năng lực đóng góp thực tế.
Chuẩn bị từ sớm và tích cực tham gia quá trình tham vấn năm 2025 sẽ là chìa khóa giúp người lao động quốc tế thích nghi và thành công tại Canada. Liên hệ ngay với các chuyên gia của SI Group để được tư vấn chi tiết lộ trình định cư Canada:
🏢: Tầng 44, Bitexco Financial Tower, 02 Hải Triều, P. Sài Gòn, TP. Hồ Chí Minh.
🏛️: Tầng 19, Capital Place, 29 Liễu Giai, P. Ngọc Hà, TP. Hà Nội.
☎️: (+84)979 355 355
Khám phá thêm về SI Group
Facebook | Zalo | Linkedin | Youtube
>> XEM THÊM:
Để được tư vấn chính xác, nhanh chóng và bảo mật, Quý khách liên hệ trực tiếp Hotline (+84) 979 355 355 hoặc để lại thông tin. Đội ngũ với hơn 20 năm kinh nghiệm của SI Group luôn sẵn sàng để kết nối và tư vấn miễn phí.
