Lump Sum Tax (Thụy Sĩ): Từ lựa chọn của người Nga đến chiến lược bảo toàn tài sản cho giới siêu giàu Việt

Khi người Nga trở thành nhóm quốc tịch dẫn đầu trong chương trình Lump Sum Tax của Thụy Sĩ, một dòng chảy tài sản toàn cầu đang hình thành âm thầm nhưng chiến lược. Bài viết sẽ phân tích vì sao Lump Sum Tax được giới siêu giàu lựa chọn, vai trò đặc biệt của Thụy Sĩ trong cấu trúc tài sản quốc tế, và lý do nhà đầu tư Việt nên cân nhắc hành động trước khi “cửa sổ cơ hội” ngày càng thu hẹp.

Nga: Nhóm quốc tịch cao nhất trong chương trình Lump Sum Tax Residence của Thụy Sĩ 2024

Theo báo cáo của IMI Daily công bố tháng 5/2025, người Nga chiếm 19% trong tổng số 496 cá nhân nước ngoài (không thuộc EU/EFTA) cư trú tại Thụy Sĩ theo diện Lump Sum Tax, trở thành nhóm quốc tịch lớn nhất trong chương trình này. Xếp sau là Trung Quốc (10%), Anh (10%), Mỹ (8%). Trong đó, Geneva, Ticino và Valais là ba bang thu hút nhiều cư dân dạng này nhất.

So với năm 2023, tổng số người nước ngoài tham gia Lump Sum Tax tăng 22%, cho thấy mức độ hấp dẫn ngày càng tăng của chương trình. Bên cạnh đó, đây là một tỷ lệ tăng trưởng đáng kể đối với một chương trình vốn chỉ dành cho những cá nhân siêu giàu và có chiến lược tài chính tinh vi. Ngoài ra, trong bối cảnh một số bang như Zurich đã đóng cửa chương trình này, sự gia tăng số lượng còn cho thấy những bang còn duy trì Lump Sum Tax (như Geneva, Ticino, Vaud) đang trở thành “thiên đường pháp lý có kiểm soát” cho giới tài phiệt toàn cầu, cũng như phản ánh nhu cầu khẩn thiết của giới siêu giàu trong việc tìm kiếm một nơi trú ẩn tài sản có chủ quyền pháp lý.

Vì vậy, có thể nói rằng, đây không đơn thuần là tăng trưởng về số lượng mà là tín hiệu của một dòng chảy tài sản có chiến lược.

Người Nga chiếm tỉ lệ cao nhất trong tổng số người nước ngoài tham gia chương trình Lump Sum Tax của Thụy Sĩ

Vì sao nhà giàu Nga đến Thụy Sĩ? 

Sự bùng nổ số lượng người Nga tham gia chương trình này dường như không thể tách rời khỏi bối cảnh địa chính trị đang thay đổi mạnh mẽ, đặc biệt là sau những biến động lớn liên quan đến xung đột Nga – Ukraine. Chúng ta không thể khẳng định chắc chắn động cơ của từng cá nhân, nhưng có thể giả định rằng, trong một môi trường mà quyền kiểm soát tài sản bị đe dọa bởi các yếu tố ngoài ý muốn (trừng phạt, kiểm soát dòng tiền, áp lực chính trị), cũng như có thể phỏng đoán rằng một phần lý do đến từ bối cảnh trừng phạt kinh tế sâu rộng mà phương Tây áp đặt lên Nga sau cuộc xung đột với Ukraine bắt đầu từ năm 2022. Do đó, việc tìm đến một nơi có hệ thống pháp lý trung lập và bảo vệ tài sản cá nhân mạnh như Thụy Sĩ là một quyết định dễ hiểu từ góc độ chiến lược tài chính. 

Trong đó, một số lệnh trừng phạt mà phương Tây đã áp dụng lên Nga có thể kể đến như: 

• EU: Phong tỏa khoảng €300 tỷ tài sản của Ngân hàng Trung ương Nga, chủ yếu thông qua hệ thống Euroclear có trụ sở tại Bỉ. Ngoài ra, EU cũng đã đóng băng hơn €19 tỷ tài sản của các nhà tài phiệt Nga.
• Mỹ: Bộ Tài chính Hoa Kỳ đã phong tỏa tất cả tài sản của Ngân hàng Trung ương Nga tại Hoa Kỳ và cấm mọi giao dịch với các tổ chức này. Ngoài ra, Hoa Kỳ đã thành lập Task Force KleptoCapture vào tháng 3 năm 2022 để truy tìm và tịch thu tài sản của các nhà tài phiệt Nga, bao gồm du thuyền, máy bay và bất động sản trị giá hàng trăm triệu đô la.
• Anh: Đóng băng £25 tỷ tài sản của Nga, bao gồm tài sản của các cá nhân và tổ chức bị trừng phạt. Các biện pháp này nhằm hạn chế khả năng tài chính của Nga và gây áp lực lên nền kinh tế nước này.

Tất nhiên, không thể khẳng định đây là nguyên nhân duy nhất, nhưng trong bối cảnh như vậy, việc gia tăng tỷ lệ người Nga trong chương trình Lump Sum Tax có thể xem là một phản ứng tự nhiên của giới siêu giàu muốn đi trước rủi ro. Họ không đợi đến lúc bị đóng băng tài khoản hay mất khả năng kiểm soát pháp lý mới hành động. Thay vào đó, họ chủ động tạo ra khoảng cách pháp lý giữa bản thân và rủi ro tiềm tàng bằng cách cư trú tại một quốc gia trung lập, bảo mật cao và có hệ thống thuế tối giản. Đây là một dạng “phòng thủ chủ động” – hành vi điển hình của tầng lớp tài chính có kinh nghiệm sống sót qua nhiều biến động địa chính trị và pháp lý.

Vì sao người Nga chọn Thụy Sĩ và vì sao là Lump Sum Tax?

Không phải ngẫu nhiên mà trong số rất nhiều chương trình ưu đãi cư trú trên thế giới, Thụy Sĩ lại là điểm đến được người Nga giàu có lựa chọn. Câu trả lời không chỉ nằm ở sự hấp dẫn về thuế, mà còn đến từ nền tảng pháp lý, vị thế trung lập, và cấu trúc bảo mật mà rất ít quốc gia có thể sánh được. Đặc biệt với những cá nhân đang đối mặt với các áp lực về địa chính trị, dòng tiền toàn cầu và tính minh bạch, Thụy Sĩ cung cấp một phương án không chỉ an toàn mà còn rất chiến lược.

Với hơn 150 năm giữ vai trò quốc gia trung lập, Thụy Sĩ nổi bật không chỉ nhờ vào sự ổn định chính trị mà còn ở chỗ luật pháp nước này không dễ dàng phản ứng theo biến động quốc tế. Nói cách khác, tài sản được đăng ký và cư trú tại Thụy Sĩ được “tắm mình” trong một môi trường pháp lý tách biệt khỏi các làn sóng chính trị toàn cầu. Đây là một lựa chọn lý tưởng cho những ai đã từng chứng kiến tài sản bị ảnh hưởng bởi lệnh trừng phạt, cấm vận hoặc mất tính kiểm soát do yếu tố ngoài ý muốn.

Lump Sum Tax: Một hợp đồng cư trú ẩn danh và hợp pháp

Không giống các chương trình đầu tư định cư thông thường – vốn yêu cầu đầu tư công khai vào bất động sản, trái phiếu hoặc doanh nghiệp – Lump Sum Tax Residence không yêu cầu công bố thu nhập toàn cầu hay nguồn tài sản. Người tham gia chỉ cần chứng minh khả năng chi trả thuế cố định hàng năm (từ 250.000 CHF tùy bang) và duy trì nơi cư trú hợp lệ.

Điều quan trọng là: Đây không phải chương trình miễn thuế, mà là cơ chế cư trú có kiểm soát, hợp pháp, và không xâm phạm quyền riêng tư tài chính. Nó cho phép các cá nhân cực kỳ giàu kiểm soát dòng tiền mà không để lộ thông tin tài sản toàn cầu. Trong thời đại mà hệ thống chia sẻ thông tin tài chính toàn cầu (Common Reporting Standard – CRS) ngày càng phổ biến, chương trình Lump Sum Tax tại Thụy Sĩ mang lại một cấp độ riêng tư đáng kể cho người tham gia. Vì mức thuế không dựa trên thu nhập toàn cầu, người nộp thuế không cần công khai hoặc chứng minh dòng tiền toàn cầu trước cơ quan thuế Thụy Sĩ. Đồng thời, nếu cấu trúc tài chính được thiết lập tại các khu vực pháp lý phù hợp, cá nhân có thể kiểm soát mức độ thông tin xuất hiện trong hệ thống CRS. Đây không phải là cách ‘tránh báo cáo’, mà là chiến lược ‘chọn lọc báo cáo’ – thứ mà rất ít chương trình cư trú khác có thể mang lại.

Cửa ngõ để cấu trúc tài sản toàn cầu, truyền đời không gián đoạn

Không chỉ là điểm đến cư trú, Thụy Sĩ còn đóng vai trò như một trung tâm thiết kế cấu trúc tài sản quốc tế tinh vi cho giới siêu giàu. Với hệ sinh thái tài chính bậc nhất, quốc gia này cho phép cá nhân thiết lập các nền tảng để quản lý, bảo vệ và truyền thừa tài sản xuyên biên giới một cách hiệu quả và bí mật.

Từ việc thành lập family office tại Geneva hoặc Zurich, nơi có hạ tầng pháp lý, ngân hàng tư nhân và đội ngũ quản lý di sản dày dạn kinh nghiệm, cho đến việc sở hữu quỹ ủy thác tại Liechtenstein (quốc gia láng giềng, nơi luật thừa kế linh hoạt và bảo mật gần như tuyệt đối), mọi yếu tố đều phục vụ cho mục tiêu giữ tài sản bền vững và tránh phân tán tài sản qua các thế hệ.

Ngoài ra, giới siêu giàu thường tận dụng Thụy Sĩ như điểm bắt đầu để triển khai các công cụ pháp lý như bảo hiểm nhân thọ có yếu tố đầu tư, hoặc thành lập SPV (Special Purpose Vehicle) nhằm quản lý cổ phần, tài sản, thậm chí cả quyền sở hữu thương hiệu ở nhiều quốc gia khác nhau.

Tất cả những cấu trúc này đều hướng đến một mục tiêu chung: Truyền tài sản mà không cần qua tòa án, không bị gián đoạn bởi xung đột pháp lý hay hạn chế từ luật thừa kế của quốc gia gốc.

Vì sao giới thượng lưu Việt nên cân nhắc Thụy Sĩ cho một chiến lược tái cấu trúc tài sản? 

Trong bối cảnh thị trường tài chính và pháp lý toàn cầu ngày càng biến động, giới siêu giàu tại nhiều quốc gia đang tìm kiếm những giải pháp bền vững để tái cấu trúc tài sản, phân tán rủi ro và chủ động kiểm soát quyền sở hữu. Đối với nhà đầu tư Việt, Thụy Sĩ với chương trình Lump Sum Tax là một lựa chọn đáng để cân nhắc. 

Tài sản của giới siêu giàu Việt Nam đã và đang tăng nhanh cả về quy mô lẫn mức độ toàn cầu hóa. Tuy nhiên, các cơ chế pháp lý nội địa liên quan đến bảo vệ tài sản tư nhân, quyền thừa kế xuyên biên giới hay các biện pháp phòng ngừa tranh chấp vẫn chưa phát triển đồng đều. Trong một số trường hợp, tài sản nội địa có thể đối mặt với nguy cơ đình trệ, phân xử phức tạp khi phát sinh kiện tụng hoặc xung đột pháp lý. Do đó, việc tái cấu trúc sớm khi chưa bị ràng buộc bởi áp lực bên ngoài là cách tiếp cận khôn ngoan để giữ thế chủ động trong quản lý tài sản toàn cầu.

Lump Sum Tax không giống các chương trình đầu tư định cư ồn ào. Đây là phương án cư trú được thiết kế cho những người không cần thay đổi quốc tịch, không cần công bố đầu tư, và cũng không cần hiện diện pháp lý dày đặc. Chỉ với một khoản thuế cố định hàng năm, nhà đầu tư có thể sở hữu tư cách cư trú tại Thụy Sĩ – quốc gia có hệ thống tài chính, pháp lý và bảo mật hàng đầu thế giới.

Đối với người Việt đang kinh doanh hoặc nắm giữ khối tài sản đáng kể trong và ngoài nước, Lump Sum là công cụ tối ưu để bảo vệ và vận hành tài sản theo cách kín đáo nhưng hợp pháp. Ngoài ra,  khi tài sản gắn với một hệ quy chiếu pháp lý vững chắc như Thụy Sĩ, chủ sở hữu không chỉ được bảo vệ mà còn có khả năng duy trì tài sản bền vững qua nhiều thế hệ.

Thụy Sĩ vẫn đang mở cửa cho chương trình Lump Sum Tax, nhưng không phải bang nào cũng duy trì chế độ này. Một số bang như Zurich, Basel-Stadt, Schaffhausen đã chính thức dừng tiếp nhận cư dân diện Lump Sum kể từ sau các cuộc trưng cầu dân ý hoặc cải cách thuế địa phương. Trong khi đó, các bang như Geneva, Vaud và Ticino – nơi có hạ tầng tài chính mạnh và truyền thống tiếp nhận người nước ngoài hiện vẫn duy trì chương trình, nhưng ngày càng siết chặt điều kiện xét duyệt.

Xu hướng này phản ánh hai điều: Thứ nhất, sự cạnh tranh chính sách giữa các bang. Thứ hai, áp lực chính trị trong nước đối với việc ưu đãi người giàu nước ngoài. Điều đó đồng nghĩa với cơ hội đang hẹp lại từng năm, và người hành động sớm sẽ có lợi thế rõ rệt, từ lựa chọn bang cư trú tốt, mức thuế hợp lý, cho tới quá trình thẩm định dễ dàng hơn.

Tạm kết

Trong thế giới mà tài sản di chuyển nhanh hơn biên giới, và luật pháp có thể thay đổi chỉ sau một kỳ bầu cử, quyền sở hữu, thứ tưởng như bất khả xâm phạm lại trở thành một khái niệm mong manh. Nhưng thay vì hoang mang, người có tầm nhìn cần tìm cách biến biến động thành thế chủ động.

Thụy Sĩ, với lịch sử trung lập, hệ thống tài chính kiên cố và cơ chế Lump Sum Tax được thiết kế riêng cho giới thượng lưu tinh hoa, không chỉ là một điểm đến cư trú. Đó là một “mã hóa” pháp lý cho sự bảo vệ, một tầng chống sốc tài chính toàn cầu, và là cách để dòng tiền, quyền sở hữu và di sản được đặt trong một cấu trúc bền vững, vượt khỏi ranh giới của hộ chiếu hay địa lý.

Không ai biết điều gì sẽ đến, nhưng người thông minh nhất là người không đợi đến lúc đó mới chuẩn bị.