Công dân CBI đứng trước nguy cơ bị Mỹ cấm nhập cảnh

Trong những năm gần đây, chương trình Citizenship by Investment (CBI) – hay còn gọi là hộ chiếu đầu tư nổi lên như một giải pháp chiến lược cho giới thượng lưu toàn cầu. Bằng cách đầu tư vào các quốc gia Caribbean, châu Âu hay châu Đại Dương, nhà đầu tư có thể nhanh chóng sở hữu quốc tịch thứ hai, mở rộng khả năng di chuyển không cần visa, tối ưu thuế và đảm bảo an toàn tài sản.

Tuy nhiên, trước sự trỗi dậy của các mối đe dọa an ninh xuyên biên giới và dòng người nhập cư bất hợp pháp, Mỹ đang dần thiết lập lại luật chơi toàn cầu. Mới đây, chính quyền Tổng thống Donald Trump đã công bố kế hoạch mở rộng danh sách cấm nhập cảnh, nâng tổng số quốc gia có công dân bị hạn chế lên 43 nước, tăng thêm 36 quốc gia so với con số 7 quốc gia trước đây.

Danh sách mở rộng này bao gồm nhiều nước có chương trình cấp quốc tịch nhanh chóng thông qua đầu tư – đặc biệt là các quốc gia vùng Caribbean như Saint Kitts & Nevis, Saint Lucia hay Dominica vốn là điểm đến phổ biến trong giới đầu tư CBI.

Động thái này đã giáng đòn mạnh vào giá trị cốt lõi của các chương trình CBI: Khả năng tự do di chuyển toàn cầu. Khi Mỹ – một trong những thị trường và điểm đến trọng yếu của giới doanh nhân tuyên bố không công nhận hoặc kiểm soát gắt gao công dân có quốc tịch “mua được”, điều đó đồng nghĩa với việc hộ chiếu CBI không còn là “chiếc vé miễn trừ” như trước đây.

Vì sao CBI từng là “thiên đường” của nhà đầu tư?

Trong hơn một thập kỷ, các chương trình cấp quốc tịch thông qua đầu tư – còn gọi là CBI (Citizenship by Investment) đã trở thành lựa chọn tối ưu cho giới thượng lưu toàn cầu. Không chỉ vì quy trình nhanh gọn, dễ tiếp cận mà còn nhờ loạt lợi ích vượt trội về thuế, quyền di chuyển và bảo vệ tài sản, CBI từng được ví như “con đường tắt” dẫn đến một tương lai tự do và an toàn hơn trong bối cảnh thế giới đầy biến động.

Đặc điểm khiến CBI thu hút là khả năng cấp quốc tịch trong thời gian rất ngắn, thường chỉ từ 3 đến 6 tháng, mà không yêu cầu cư trú thực tế tại quốc gia đăng ký. Nhà đầu tư chỉ cần hoàn tất khoản đóng góp tài chính hoặc đầu tư bất động sản theo quy định – toàn bộ quy trình có thể ủy quyền thực hiện từ xa. Không cần phỏng vấn, không yêu cầu chứng minh trình độ ngoại ngữ hay cam kết định cư lâu dài, đây là điểm cộng lớn so với các chương trình định cư truyền thống vốn yêu cầu thời gian sinh sống kéo dài và thủ tục phức tạp.

Thêm vào đó, hộ chiếu do các quốc gia Caribbean cấp thông qua CBI từng sở hữu “quyền lực đáng nể”. Công dân từ những nước như Saint Kitts & Nevis, Antigua & Barbuda hay Dominica được miễn visa đến hơn 140 quốc gia, bao gồm toàn bộ khối Schengen, Vương quốc Anh, Singapore và Hong Kong. Với những nhà đầu tư đến từ các quốc gia bị hạn chế di chuyển như Trung Quốc, Nga hay nhiều nước Trung Đông, đây thực sự là một lợi thế chiến lược để đi lại, giao thương, mở rộng thị trường mà không bị rào cản thị thực.

Các quốc gia CBI từng là “thiên đường” của các nhà đầu tư bởi quyền tự do đi lại và môi trường thuế thân thiện

Ngoài ra, một yếu tố quan trọng khác góp phần biến các chương trình CBI trở thành “thiên đường” của giới tinh hoa là môi trường thuế thân thiện. Phần lớn các quốc gia triển khai CBI đều theo mô hình thuế offshore – tức không đánh thuế thu nhập toàn cầu, thuế thừa kế hay tài sản ở nước ngoài. Điều này không chỉ giúp nhà đầu tư tối ưu hoá chi phí thuế, mà còn là công cụ hiệu quả để quản lý tài sản xuyên biên giới và đảm bảo an toàn tài chính lâu dài.

Tuy nhiên, bức tranh từng rực rỡ ấy đang dần khép lại. Từ năm 2023 đến nay, thế giới chứng kiến làn sóng thoái trào chưa từng có của các chương trình CBI. Dưới áp lực ngày càng lớn từ Mỹ và Liên minh châu Âu về lo ngại rửa tiền, tài trợ khủng bố và an ninh quốc gia, các quốc gia Caribbean – từng là trung tâm của CBI toàn cầu – buộc phải điều chỉnh hoặc thậm chí chấm dứt hoàn toàn chương trình. Chỉ trong vòng chưa đầy 12 tháng, đã có tới năm quốc gia trong khu vực tuyên bố hủy bỏ hoặc siết chặt nghiêm ngặt chính sách hộ chiếu đầu tư, đánh dấu bước ngoặt quan trọng trong tương lai của mô hình này.

Sự thoái trào của CBI không chỉ ảnh hưởng đến các nhà đầu tư đang tìm kiếm cơ hội, mà còn tác động đáng kể đến những người đã sở hữu hộ chiếu thứ hai. Khi các quốc gia từng “bán quốc tịch” bị liệt vào danh sách giám sát tài chính và chính trị, giá trị thực tế của hộ chiếu CBI cũng bị suy giảm đáng kể. Một số nước như Mỹ, Canada hay các thành viên EU đang xem xét không công nhận hộ chiếu có được từ CBI, đặc biệt nếu nghi ngờ về danh tính hoặc mục đích sử dụng. Việc này có thể dẫn đến việc từ chối nhập cảnh, hạn chế cấp visa hoặc thậm chí thu hồi quyền công dân nếu phát hiện vi phạm.

CBI và rủi ro an ninh: Lý do Mỹ siết chặt cánh cửa nhập cảnh 

Trong một động thái quyết liệt, Tổng thống Donald Trump đã ký ban hành lệnh cấm nhập cảnh mới, áp dụng trực tiếp với công dân từ 19 quốc gia bị xem là thiếu hợp tác trong việc hồi hương di dân bất hợp pháp. Chưa dừng lại ở đó, chính quyền Mỹ đang xem xét mở rộng danh sách lên thêm 36 quốc gia khác, nhiều trong số đó là các quốc gia vùng Caribbean – nơi từng được biết đến là “trung tâm hộ chiếu đầu tư” của thế giới. Đây không chỉ là cảnh báo, mà là sự dịch chuyển chiến lược của Mỹ trong cách tiếp cận với các quốc gia áp dụng chính sách cấp quốc tịch dễ dãi.

Theo các chuyên gia an ninh, một trong những rủi ro lớn nhất của chương trình CBI nằm ở khả năng kiểm soát lý lịch yếu và không đồng nhất. Với quy trình xét duyệt nhanh, nhiều quốc gia không yêu cầu cư trú thực tế hoặc thẩm định sâu về nhân thân, từ đó tạo ra khoảng trống cho các hành vi lạm dụng như giả mạo danh tính, rửa tiền, hoặc thậm chí tài trợ khủng bố. Bản thân Mỹ từng ghi nhận các trường hợp cá nhân sử dụng hộ chiếu CBI để trốn truy nã, trốn thuế hoặc ở lại quá hạn visa (visa overstay), làm gia tăng gánh nặng lên hệ thống nhập cư và đe dọa an ninh quốc gia.

Quan điểm của Mỹ trong giai đoạn hiện tại rất rõ ràng: Bảo vệ biên giới và kiểm soát di trú là ưu tiên hàng đầu, kể cả khi điều đó đồng nghĩa với việc hạn chế tự do di chuyển toàn cầu mà các hộ chiếu CBI từng cung cấp. Từ một quốc gia nổi tiếng với chính sách mở cửa và chào đón nhân tài quốc tế, Mỹ đang chuyển mình sang một mô hình mới – nơi chất lượng và độ tin cậy của hồ sơ di trú được đặt lên hàng đầu, thay vì đơn thuần là năng lực tài chính.

Chính quyền Mỹ xem xét mở rộng danh sách các quốc gia cấm nhập cảnh, trong đó bao gồm các nước thuộc vùng Caribbean

Điều này không chỉ ảnh hưởng đến uy tín của các quốc gia bán quốc tịch, mà còn làm xói mòn niềm tin của nhà đầu tư vào giá trị thật sự của hộ chiếu thứ hai. Với việc Mỹ nắm vai trò dẫn dắt xu hướng siết kiểm soát, nhiều quốc gia khác – đặc biệt trong nhóm G7 và EU đang theo sát và có khả năng hành động tương tự. Điều này đặt dấu chấm hết cho thời kỳ mà hộ chiếu có thể “mua được” mà không kèm theo trách nhiệm và sự minh bạch.

Gợi ý chiến lược cho nhà đầu tư: Làm gì sau kỷ nguyên CBI?

Trong bối cảnh các chương trình cấp quốc tịch thông qua đầu tư (CBI) dần thu hẹp và mất đi giá trị chiến lược, giới đầu tư toàn cầu buộc phải định vị lại mục tiêu trong hành trình tìm kiếm cơ hội quốc tế. Kỷ nguyên “mua hộ chiếu” dễ dàng đã kết thúc, nhưng điều đó không có nghĩa là các cánh cửa toàn cầu hóa đã khép lại. Thay vào đó, nhà đầu tư cần một chiến lược mới có chọn lọc, bền vững và phù hợp hơn với các tiêu chuẩn quốc tế hiện đại.

Trước hết, việc xác định lại nhu cầu thực sự là bước quan trọng hàng đầu. Di chuyển quốc tế ngày nay không chỉ đơn thuần để sở hữu một hộ chiếu mạnh, mà phải xuất phát từ những mục tiêu cụ thể như giáo dục cho con cái, đầu tư dài hạn, mở rộng kinh doanh, kế hoạch nghỉ dưỡng hoặc chuyển giao tài sản cho thế hệ kế thừa. Việc hiểu rõ “đi để làm gì” sẽ giúp nhà đầu tư lựa chọn đúng mô hình định cư phù hợp với cả nhu cầu cá nhân và chiến lược gia đình dài hạn.

Song song đó, nhà đầu tư nên ưu tiên các chương trình định cư minh bạch, có sự kiểm soát trực tiếp của chính phủ các quốc gia phát triển – nơi hồ sơ được thẩm định chặt chẽ, minh bạch về quy trình và được bảo vệ bởi khung pháp lý ổn định. Đây là xu hướng mới nhằm giảm thiểu rủi ro pháp lý, đảm bảo giá trị định cư bền vững, đồng thời tạo tiền đề cho việc hội nhập và đóng góp tích cực vào xã hội sở tại.

Hiện nay, nhà đầu tư vẫn có thể tiếp cận nhiều chương trình định cư uy tín và được quản lý chặt chẽ bởi các quốc gia phát triển. Một số lựa chọn đáng cân nhắc bao gồm:

• Mỹ – EB-5 Immigrant Investor Program: Cho phép nhà đầu tư cùng gia đình nhận thẻ xanh vĩnh viễn thông qua việc đầu tư từ 800.000 USD vào các dự án tạo việc làm tại khu vực khuyến khích phát triển.
• Canada – Start-up Visa Program: Ứng viên cần có sự hỗ trợ từ tổ chức được chính phủ chỉ định và không yêu cầu mức đầu tư cố định, phù hợp với các mô hình khởi nghiệp chất lượng.
• New Zealand – Active Investor Plus Visa: Yêu cầu đầu tư từ 5 triệu NZD vào các quỹ hoặc doanh nghiệp trong nước, cùng điều kiện cư trú linh hoạt và cơ hội lấy thường trú nhân sau vài năm.
• Úc – National Innovation Visa: Thị thực thường trú Úc được thiết kế dành cho những cá nhân sở hữu năng lực vượt trội và thành tựu nổi bật trên trường quốc tế. Những người này được kỳ vọng sẽ đóng góp vào việc thúc đẩy năng suất và tạo ra cơ hội việc làm, từ đó hỗ trợ sự phát triển bền vững của các lĩnh vực trọng yếu trong nền kinh tế Úc.

Sự thoái trào của các chương trình hộ chiếu đầu tư CBI không chỉ là một biến động trong ngành di trú, mà còn phản ánh sự thay đổi sâu sắc trong cách các quốc gia, đặc biệt là Mỹ và các nước phát triển nhìn nhận về quyền công dân toàn cầu. Khi quốc tịch không còn có thể dễ dàng mua được, giới đầu tư toàn cầu cần thích ứng với một kỷ nguyên mới: nơi giá trị bền vững, minh bạch và trách nhiệm công dân được đặt lên hàng đầu. Thay vì tìm kiếm các “con đường tắt” chỉ để tối ưu hóa quyền di chuyển, xu hướng hiện nay hướng đến các chương trình định cư chính thống, được chính phủ quản lý chặt chẽ và mang lại cơ hội thực sự để sinh sống, phát triển kinh tế và hội nhập lâu dài. 

Nếu quý vị đang tìm kiếm chiến lược định cư quốc tế phù hợp với nhu cầu học tập, đầu tư hoặc kế hoạch gia đình dài hạn, mời quý vị liên hệ với các chuyên gia tại SI Group. Với kinh nghiệm xử lý hàng trăm hồ sơ định cư tại Mỹ, Canada, Úc, New Zealand và châu Âu, chúng tôi sẵn sàng đồng hành cùng quý vị trong việc đánh giá hồ sơ và xây dựng lộ trình định cư hiệu quả, an toàn và phù hợp nhất.

🏢: Tầng 44, Bitexco Financial Tower, 02 Hải Triều, phường Bến Nghé, Quận 1, TP. Hồ Chí Minh.

🏛️: Tầng 19, Capital Place, 29 Liễu Giai, phường Ngọc Khánh, Quận Ba Đình, TP. Hà Nội.

☎️: (+84)979 355 355

Khám phá thêm về SI Group

Facebook | Zalo | Linkedin | Youtube