Chính phủ Bồ Đào Nha tăng gấp đôi thời gian cấp Quốc tịch lên 10 năm?
Chính phủ trung hữu của Bồ Đào Nha vừa đề xuất cải cách sâu rộng đối với chính sách nhập cư, theo đó thời gian cư trú tối thiểu để xin nhập quốc tịch sẽ tăng gấp đôi – từ 5 năm lên 10 năm – đối với phần lớn người nước ngoài. Dù vậy, các biện pháp này cần đạt được sự chấp thuận của 2/3 Nghị viện, khiến khả năng thông qua vẫn còn bỏ ngỏ, dù đây là đề xuất siết chặt điều kiện nhập quốc tịch nghiêm ngặt nhất trong nhiều thập kỷ qua – trong bối cảnh Bồ Đào Nha ghi nhận làn sóng nhập cư ở mức kỷ lục.
Theo dự thảo, công dân từ các quốc gia sử dụng tiếng Bồ Đào Nha như Brazil, Angola hay Mozambique sẽ phải cư trú ít nhất 7 năm, trong khi các đối tượng còn lại bắt buộc phải sinh sống hợp pháp tại Bồ Đào Nha trong 10 năm liên tục trước khi đủ điều kiện nộp đơn.
Bộ trưởng Nội các António Leitão Amaro cho biết những thay đổi này nhằm đảm bảo “mối liên hệ thực chất và ý thức gắn bó với cộng đồng quốc gia.”
Khung pháp lý mới cũng sẽ bổ sung bài kiểm tra kiến thức văn hóa, bên cạnh các yêu cầu hiện tại về trình độ ngôn ngữ. Ứng viên sẽ phải thể hiện sự hiểu biết về văn hóa Bồ Đào Nha, cam kết tôn trọng các giá trị dân chủ và có lý lịch tư pháp hoàn toàn trong sạch. Luật hiện hành vẫn cho phép các cá nhân từng có án tù dưới 3 năm nộp đơn xin nhập quốc tịch.
Tính đến nay, dân số người nước ngoài tại Bồ Đào Nha đã gần gấp ba so với năm 2019, đạt khoảng 1,6 triệu – chiếm 15% dân số cả nước (10,5 triệu người). Người Brazil là nhóm lớn nhất với hơn 450.000 cư dân hợp pháp, theo Cơ quan Tích hợp, Di cư và Tị nạn (AIMA).
Động thái này phản ánh sức ép ngày càng lớn từ đảng cực hữu Chega – lực lượng đối lập chính sau cuộc tổng tuyển cử gần đây. Siết chặt nhập cư là một trong những trọng tâm chiến dịch của đảng này, và Chega đã cam kết ủng hộ đề xuất cải cách nếu được đưa ra Quốc hội.
Tác động đến chương trình Golden Visa
Đề xuất cải cách có thể sẽ ảnh hưởng đến chương trình Golden Visa của Bồ Đào Nha – vốn vừa đạt kỷ lục với 4.987 visa được cấp trong năm 2024, tăng 72% so với năm trước theo dữ liệu từ AIMA. Những nhà đầu tư này trước đây đủ điều kiện xin quốc tịch sau 5 năm, nhưng theo luật mới có thể phải chờ đến 10 năm.
Cải cách mới của chính phủ Canada liệu có tác động đến chương trình Golden Visa hay không?
Tuy nhiên, ông Pedro Oliveira – Thành viên Hội đồng Điều hành của Optimize Investment Partners – lưu ý rằng chính phủ “mới đề cập đến chính sách nhập cư nói chung, chưa có đề cập cụ thể nào đến chương trình Golden Visa – vốn hoạt động theo khung pháp lý riêng biệt.”
Ông nhấn mạnh không có thay đổi nào được thảo luận liên quan đến quyền lợi thiết yếu của người sở hữu Golden Visa, chẳng hạn như điều kiện cư trú, đoàn tụ gia đình hay yêu cầu thời gian lưu trú tối thiểu. Thay vào đó, chính phủ được cho là đang xem xét một chế độ thuế mới có thể khiến chương trình trở nên hấp dẫn hơn nữa.
Luật sư Sara Sousa Rebolo (Prime Legal) đồng tình rằng “phát biểu của chính phủ không đề cập đến Golden Visa,” và bà tin rằng nhóm nhà đầu tư thuộc chương trình này và các ngành nghề có trình độ cao vẫn có thể tiếp tục hưởng điều kiện ưu đãi.
Tuyên bố này trùng khớp với cam kết của Bộ trưởng Amaro về việc “cải thiện và làm cho chương trình Golden Visa hấp dẫn hơn sau mùa hè.”
Luật sư Vanessa Rodrigues Lima (Prime Legal) cho rằng, dù thay đổi chính sách có thể ảnh hưởng kỳ vọng, Golden Visa vẫn cung cấp lộ trình đến thường trú nhân sau 5 năm mà không yêu cầu định cư hay đầu tư liên tục. Bà cho rằng “tính linh hoạt của khung cư trú Bồ Đào Nha vẫn là điểm hấp dẫn lớn.”
Dự thảo luật mới cũng đề xuất siết quy định về đoàn tụ gia đình: cư dân hợp pháp cần chờ hai năm mới có thể bảo lãnh người thân sang Bồ Đào Nha, và chỉ trẻ em dưới tuổi vị thành niên mới được phép nộp hồ sơ thị thực theo diện gia đình.
Tính đến tháng 1, chính phủ ước tính còn hơn 400.000 hồ sơ xin nhập quốc tịch đang chờ xử lý. Trong năm 2023, Bồ Đào Nha đã nhập tịch cho 141.300 người – giảm 20% so với năm trước dù số lượng hồ sơ nộp tăng.
Ngoài ra, nội các chính phủ cũng đề xuất hủy bỏ chương trình nhập tịch dành cho hậu duệ người Do Thái Sephardic gốc Bồ Đào Nha. Bộ trưởng Amaro mô tả đây là “những thay đổi thiết yếu cho thời đại chúng ta đang sống,” và nhấn mạnh chính phủ đang “tăng cường điều kiện tiếp cận quốc tịch và nhập tịch theo đúng chương trình nghị sự đã công bố.”
Lộ trình lập pháp và triển vọng chưa chắc chắn
Chính phủ Bồ Đào Nha hiện vẫn cần chính thức đệ trình dự thảo luật lên Quốc hội (Assembleia da República) trước khi tiến hành các thủ tục lập pháp. Sau khi được trình, Quốc hội sẽ tiến hành ba vòng đọc và một đợt xem xét tại ủy ban chuyên trách, với điều kiện dự luật phải đạt được ít nhất hai phần ba số phiếu thuận để được thông qua.
Ông Pedro Oliveira khuyến nghị nên diễn giải thận trọng thông báo của chính phủ, nhấn mạnh rằng “tại thời điểm này, vẫn chưa có bản dự thảo luật nào được công bố và các đề xuất vẫn đang trong quá trình thảo luận.”
Ông cũng lưu ý rằng những tuyên bố gần đây của Bộ trưởng về việc kéo dài thời gian cư trú bắt buộc để nhập quốc tịch từ 5 năm lên 10 năm “cần được xem xét một cách cẩn trọng.”
Bà Safak Nervo – Giám đốc điều hành (COO) tại Optylon Krea – đồng quan điểm và cho biết rằng “đây là một dự luật được đề xuất, nghĩa là vẫn phải trải qua quy trình lập pháp đầy đủ, bao gồm thảo luận, sửa đổi và phê duyệt.” Dựa trên kinh nghiệm trước đó, bà nhận định rằng “kết quả cuối cùng thường khác biệt đáng kể so với đề xuất ban đầu,” dẫn chứng rằng “chương trình Golden Visa từng được công bố sẽ bị hủy bỏ hoàn toàn, nhưng sau cùng chỉ bị giới hạn ở một số hình thức như quỹ đầu tư.”
Bà Madalena Monteiro – Nhà sáng lập Liberty Legal – cũng đưa ra quan điểm thận trọng, cho rằng “chúng ta cần rất cẩn trọng với những gì đang được tuyên bố, vì nhiều người đang hiểu rằng việc này đã được quyết định xong, trong khi trên thực tế, nó vẫn phải trải qua quy trình lập pháp và cần đạt được hai phần ba phiếu thuận.” Bà dự đoán “sẽ có nhiều thay đổi đáng kể so với đề xuất hiện tại,” và nhấn mạnh rằng “đây vẫn chỉ là một dự thảo.” Monteiro cho rằng tiến trình lần này “sẽ tương tự như khi chính phủ đề xuất chấm dứt Golden Visa vào năm 2023,” đồng thời lưu ý rằng “hiện vẫn chưa có dấu hiệu nào cho thấy đề xuất sẽ được đưa ra thảo luận công khai.”
Luật sư Sara Rebolo bổ sung rằng “quy trình lập pháp hiện vẫn đang ở giai đoạn rất sớm.” Bà nhắc lại rằng “chúng ta đều nhớ những diễn biến phức tạp vào năm 2023 (khi phải mất hơn bảy tháng để hoàn tất), và sự khác biệt lớn giữa phát biểu ban đầu của chính phủ với văn bản luật được thông qua sau cùng.” Dù vậy, bà Rebolo vẫn “tự tin rằng sẽ còn nhiều dư địa để đối thoại và, quan trọng hơn cả, bảo vệ quyền lợi của các nhà đầu tư đang có hồ sơ hiệu lực.”
Sau khi được Quốc hội phê chuẩn, Tổng thống Marcelo Rebelo de Sousa sẽ có 20 ngày để ký ban hành, phủ quyết hoặc chuyển văn bản sang Tòa án Hiến pháp để xem xét. Tổng thống có quyền phản đối các luật mà ông cho là vi hiến, dù việc chuyển hồ sơ lên Tòa án Hiến pháp với các vấn đề nhập cư là tương đối hiếm. Bà Rebolo lưu ý rằng “đây là một lĩnh vực pháp lý nhạy cảm, có tác động trực tiếp đến xã hội, kinh tế và các quyền hiến định.” Bà cho rằng luật mới “sẽ cần đạt được sự đồng thuận chính trị rộng rãi hơn để có thể được thông qua, đồng thời phải chịu sự giám sát kỹ lưỡng từ cả Tổng thống và Tòa án Hiến pháp.”
Nếu được Tổng thống ký thông qua, các quy định mới sẽ được đăng công báo chính thức – Diário da República – và có hiệu lực thi hành trong vòng vài tuần. Dự luật hiện tại được đánh giá là cải cách nhập tịch nghiêm ngặt nhất của Bồ Đào Nha trong nhiều thập kỷ, phản ánh xu hướng siết chặt kiểm soát nhập cư trên toàn châu Âu trong bối cảnh làn sóng dân túy gia tăng. Động thái này tương phản với cách tiếp cận của Bồ Đào Nha đối với nhà đầu tư – khi chính phủ nhiều lần nhấn mạnh duy trì chương trình Golden Visa, trong khi Tây Ban Nha đã chính thức chấm dứt chương trình tương tự vào tháng 4 vừa qua. Bà Nervo cho biết thêm rằng người nộp hồ sơ theo diện Golden Visa “chỉ chiếm một phần rất nhỏ trong tổng số lượng người nhập cư.” Bà lý giải rằng “mối lo ngại chính đằng sau đề xuất lần này dường như nằm ở nhóm người nhập cảnh bằng thị thực du lịch, cư trú ‘ẩn danh’, đóng bảo hiểm xã hội vài năm rồi xin nhập quốc tịch – trong đó bao gồm cả thân nhân đi kèm.” Bà cũng cho rằng, ủy ban thúc đẩy đề xuất này “có vẻ đang tập trung vào nhóm đối tượng đó, chứ không phải những người nhập cư hợp pháp theo diện đầu tư như chương trình Golden Visa.”
Dự luật hiện tại được đánh giá là cải cách nhập tịch nghiêm ngặt nhất của Bồ Đào Nha
Dù còn nhiều bất định, bà Rebolo vẫn lạc quan về tương lai đầu tư định cư tại Bồ Đào Nha. Bà tin rằng “chính phủ hiện tại có ý định làm cho hệ thống trở nên hiệu quả và hấp dẫn hơn,” đồng thời kỳ vọng “các vấn đề tồn đọng tại AIMA sẽ được giải quyết trong năm 2025.” Bà cho rằng “cải cách luật nhập cư có thể mở ra cơ hội mới và duy trì niềm tin của nhà đầu tư nước ngoài, dù có thể đòi hỏi sự gắn kết lớn hơn với quốc gia.” Cách tiếp cận này phản ánh “xu hướng toàn châu Âu,” và “sẽ là sai lầm nếu phớt lờ.” Bà Nervo chia sẻ quan điểm tích cực này, kỳ vọng rằng “phiên bản cuối cùng sẽ phản ánh sự cân bằng tốt hơn,” đặc biệt trong bối cảnh Bộ trưởng Amaro gần đây tuyên bố ủng hộ duy trì Golden Visa và thậm chí có thể mở rộng các ưu đãi thuế. Tuy nhiên, bà cảnh báo rằng “nếu các thay đổi này được thông qua mà không có cơ chế ngoại lệ cho người cư trú theo diện đầu tư, điều đó có thể làm tổn hại nghiêm trọng đến tâm lý nhà đầu tư và uy tín của thị trường.”
Luật sư Vanessa Rodrigues Lima kêu gọi ngành công nghiệp và giới đầu tư chủ động đối thoại với chính phủ để làm rõ tác động thực tế của dòng vốn đầu tư nước ngoài. Bà nhấn mạnh rằng “giống như năm 2023, đây là lúc các bên liên quan cần đồng lòng truyền đạt đến chính phủ tác động thực tế của đầu tư nước ngoài,” đồng thời yêu cầu chính phủ tôn trọng “các cam kết pháp lý hợp lệ đã được thiết lập và cần được duy trì.” Cuối cùng, bà Rebolo nhấn mạnh rằng: “trong lĩnh vực di trú, điều quan trọng là đảm bảo công bằng và cân đối trong các giải pháp được đề xuất, cần phân biệt rõ từng loại hồ sơ và áp dụng phương pháp tiếp cận hợp lý.” Bà khẳng định cần “bảo vệ an ninh lãnh thổ Bồ Đào Nha và châu Âu, giữ gìn các giá trị cốt lõi và bản sắc văn hóa, đồng thời duy trì sức hút của quốc gia đối với nhà đầu tư thông qua các chương trình đáp ứng nhu cầu thực tế.”
Nếu quý nhà đầu tư có câu hỏi hoặc cần tư vấn chi tiết hơn về chương trình Thị thực Vàng Bồ Đào Nha, đừng ngần ngại liên hệ ngay với SI Group để được hỗ trợ chuyên nghiệp và đáng tin cậy.
🏢: Tầng 44, Bitexco Financial Tower, 02 Hải Triều, phường Bến Nghé, Quận 1, TP. Hồ Chí Minh.
🏛️: Tầng 19, Capital Place, 29 Liễu Giai, phường Ngọc Khánh, Quận Ba Đình, TP. Hà Nội.
☎️: (+84)979 355 355
Khám phá thêm về SI Group
Facebook | Zalo | Linkedin | Youtube
>> XEM THÊM:
Để được tư vấn chính xác, nhanh chóng và bảo mật, Quý khách liên hệ trực tiếp Hotline (+84) 979 355 355 hoặc để lại thông tin. Đội ngũ với hơn 20 năm kinh nghiệm của SI Group luôn sẵn sàng để kết nối và tư vấn miễn phí.
